Powrót

Historia szkoły w Suskowoli

Szkoła w Suskowoli powstała w 1917 roku. Początkowo mieściła się w jednej wynajętej izbie. Liczba dzieci w latach 1917 - 1927 wahała się od 60 do 90. Pierwszym nauczycielem, a zarazem kierownikiem szkoły była pani Pawłowska.
W 1918 r. - po odzyskaniu niepodległości - szkoła została zalegalizowana jako szkoła I stopnia.

We wrześniu 1927 r. kierownikiem szkoły został Kazimierz Sanocki - pierwszy nauczyciel z kwalifikacjami. Z jego inicjatywy zakupiono w Janusznie drewniany budynek o dwóch dużych salach lekcyjnych i z mieszkaniem dla nauczyciela składającym się z kuchni i pokoju. Od grudnia 1927 r. dzieci uczyły się więc we własnym budynku.

W 1928 r. mieszkańcy wsi ufundowali sztandar, który poświęcił proboszcz parafii Sucha - ksiądz Wacław Nowakowski.

czerwiec 1929-

Opis zdjęcia przygotowany przez ówczesnego kierownika szkoły

Dzieci zaczęło przybywać, więc w latach 1928 - 1933 szkoła miała dwóch nauczycieli. Od 1933 r. liczba uczniów systematycznie wzrastała. Zaistniała konieczność wynajmowania sal lekcyjnych u miejscowych rolników.

W latach 1937 - 1939 było już pięciu nauczycieli.

Ponieważ istniejący budynek szkolny okazał się wkrótce za mały, zaczęto myśleć o budowie nowej szkoły. W 1937 r. powstał Komitet budowy szkoły, na którego czele stanął pan Otton Lenc. Przez kilka lat gromadzono różne oszczędności, urządzano rozmaite imprezy, z których dochód przeznaczono na budowę szkoły. Projekt budowy został zatwierdzony w 1938 r. przez Kuratorium Okręgu Szkolnego w Krakowie. Działkę pod budowę przekazał dziedzic - pan Fetkowski.

Dysponując niewielką sumą, zabrano się jesienią 1938 r. do zalania fundamentów pod obecną szkołę. Ludność trzech gromad należących do obwodu tej szkoły opodatkowała się po 1 zł z morgi, ofiarowała zwózkę materiałów. Przy budowie pomogła Państwowa Wytwórnia Prochu w Pionkach.

W listopadzie 1939 r. mimo działań wojennych budynek został oddany do użytku szkolnego. Posiadał sześć dużych sal lekcyjnych, kancelarią i pokój nauczycielski.

Okupacja niemiecka przeszkodziła dalszemu rozwojowi szkoły. Nagromadzone przez wiele lat różne pomoce naukowe - mapy, książki z biblioteki uczniowskiej - a także sztandar szkolny zostały jednak prawie w całości zachowane dzięki ukryciu w prywatnych domach i budynku szkolnym. Natomiast akta szkolne, przyrządy fizyczne, które zostały w kancelarii szkolnej, i wiele dozwolonych przez okupanta obrazów zostały doszczętnie zniszczone zaraz po wkroczeniu wojska radzieckiego w dniu 14 I 1945 r.

Po tygodniowej przerwie wznowiono pracę w szkole i doprowadzono rok szkolny do końca. Wiosną 1945 r. szkoła została gruntownie odnowiona z funduszów państwowych w wysokości 10 000 zł.

Przez cały okres okupacji niemieckiej były trzy krótkie przerwy - od jednego do czterech tygodni - z powodu zajęcia szkoły na kwatery dla wojska lub na zsyp zboża. Poza tym placówka była czynna przez cały okres okupacji. Nauczyciele tej szkoły wytrwali do końca wojny. Młodzież uzupełniała wiadomości u nauczycieli prywatnie.

Pierwszy rok po latach niewoli - rok szkolny 1944/45 - zakończono 29 VI 1945 r. popisami dzieci przed rodzicami. Na występ złożyły się deklamacje chóralne i pojedyncze, śpiewy, inscenizacje, w których brały udział dzieci wszystkich klas.

W roku szkolnym 1944/45 do szkoły w Suskowoli uczęszczało 237 uczniów.

Liczba dzieci w roku szkolnym 1945/46 nie zmieniła się, zatrudnionych było pięciu nauczycieli. Sztandar szkolny, ukryty w czasie okupacji, został uzupełniony obrazem Matki Boskiej dzięki dobrowolnym ofiarom rodziców.

W roku szkolnym 1945/46 założono przedszkole, do którego uczęszczało 40 dzieci. Jego kierowniczką została pani Agnieszka Bełkier.

W następnym roku szkolnym ogrodzono część szkoły, a granicą obsadzono drzewkami i żywopłotem. Objęto dożywianiem wszystkie dzieci, a koło PCK zaczęło rozdzielanie tranu.

W 1947 r. szkołę opuścił dotychczasowy kierownik - Kazimierz Sanocki, który wyjechał na ziemie odzyskane. Nowym kierownikiem został w tym samym roku Czesław Sobieszek. Grono nauczycielskie liczyło wówczas cztery osoby: Czesław Sobieszek, Janina Sobieszek, Jan Rojek i Janina Rojek. Religii nauczał ks. Adam Szelóg. W tym też roku na prośbę miejscowej ludności uruchomiono klasę VII, która uczyła się razem z klasą VI.

W roku szkolnym 1947/48 ogrodzono frontową część posesji szkoły.

W gmachu szkoły nadal działało przedszkole, którego kierowniczką została w 1948 Helena Gryka. Od 1950 r. przedszkole prowadziła Helena Grzybowska, którą w 1953 zastąpiła Anastazja Warchoł.

W kronice szkolnej - w zapisach dotyczących lat pięćdziesiątych - znajdują się adnotacje o prężnej działalności drużyny harcerskiej i świetlicy szkolnej, istnieniu SKO. W ramach zajęć świetlicowych w szkole działał chór, zespół artystyczny i sportowy. Dzieci chętnie uczestniczyły w zajęciach koła polonistycznego, matematycznego, geograficznego i języka rosyjskiego. Młodzież brała udział w rejonowych i powiatowych Igrzyskach Harcerskich. Chór szkolny uczestniczył w powiatowych i wojewódzkich eliminacjach zespołów artystycznych. Zarówno w dziedzinie sportu, jak i śpiewu szkoła odnosiła sukcesy. Oszczędności gromadzone w SKO przeznaczone były na szkolne wycieczki.

28 VII 1950 zainstalowano w budynku głośniki radiowęzłowe.

Funkcję woźnej pełniła w szkole latach 1950 - 1953 Marianna Zioło. W 1954 r. na jej miejsce przyjęto Irenę Kiełbasa.

Tak wyglądał budynek szkoły w roku 1953,
a tak było wewnątrz...
budowa drwalki szkolnej
Wycieczka do Warszawy w roku 1960

Na konferencji sierpniowej 1955 r. szkołę w Suskowoli zaliczono do szkół przodujących w powiecie. Nauczycielki: Sobieszek Janina i Rojek Janina otrzymały nagrody pieniężne.

28 czerwca 1955 r. działająca w szkole drużyna harcerska otrzymała sztandar.

W roku 1956 kierownik szkoły Czesław Sobieszek przystąpił do gromadzenia materiałów na budowę drwalek szkolnych. Do szkoły przybyła nowa nauczycielka - p. Stanisława Łukasiewicz.

24 I 1957 r. doprowadzono do szkoły telefon, aparat umieszczono w kancelarii.

W roku szkolnym 1957/58 odzyskano piątą izbę lekcyjną zajmowaną przez 10 lat przez Publiczne Przedszkole w Suskowoli. Lekcje odbywały się jednak na dwie zmiany. Przedszkole przeniesiono do lokalu wynajętego u pana Józefa Jurka w Suskowoli. Postarał się o to miejsce kierownik Czesław Sobieszek. Nowy lokal przedszkola był wygodny.

28 IX 1958 r doprowadzono światło przed szkołą i zagrodzono plac szkolny od frontu siatką, a od Prezydium GRN słupkami betonowymi i sztachetami.

W 1960 r. powiększył się skład grona nauczycieli. Do pracy w Suskowoli przybyła ze szkoły nr 1 w Pionkach Irena Szewczyk, a także Salomea Pionka. Szkołę opuściła natomiast pani S. Łukasiewicz.

Z końcem roku szkolnego 1958/59 zlikwidowano przedszkole. Przyczyną była słaba frekwencja.

W roku szkolnym 1959/60 szkoła otrzymała na remont kapitalny kwotę 25 000 zł. Sumę powyższą wykorzystano na krycie dachu eternitem. Pokryto 3 powierzchni dachu, ponieważ na całość nie wystarczyło funduszów. Dach był pokryty papą w 1939 r. Jego remont był konieczny. Dokończono również grodzenie szkoły od ulicy siatką. Założono bramę oraz furtkę.

W czasie ferii letnich 1963 r. przygotowano elewację budynku szkolnego w ramach remontu kapitalnego. Szkoła zyskała na wyglądzie.

Widok szkoły w latach sześćdziesiątych

30 V 1964 r. powołano Komitet Rozbudowy Szkoły Podstawowej w Suskowoli. Na ten cel mieszkańcy opodatkowali się po 300 zł z domostwa. Kwota ta miała być płatna po 150 zł w dwóch ratach.

W 1964 r. jako siódma rozpoczęła pracę w Suskowoli nauczycielka Jadwiga Mierzwa (od 1967 r. Pyrgiel), która prowadziła drużynę harcerską. Wcześniej opiekunką harcerzy była Janina Sobieszek.

Od 1 IX 1966 r. liczba klas w szkole powiększyła się, ponieważ przybyła kl. VIII, do której uczęszczało 12 uczniów.

W maju 1967 r. urządzono boisko do siatkówki, zainstalowano urządzenia na trwałe oraz urządzono doświadczalny ogródek szkolny, nad którym czuwał pan Jan Rojek.

W 1967 roku na emeryturę odeszła Janina Rojek, a przybyła do pracy Krystyna Bidzińska (od 1969 r. Abramowicz - późniejsza dyrektor szkoły), która przejęła opiekę nad drużyną harcerską. Dotychczasowa opiekunka poprowadziła drużynę zuchową.

27 kwietnia 1968 r. szkoła otrzymała wyjątkowy podarunek. Pani Cecylia Mazur przekazała szkole odbiornik telewizyjny. Był to pierwszy telewizor w szkole. Audycje telewizyjne uatrakcyjniły zajęcia lekcyjne oraz czas wolny po zajęciach.

W roku szkolnym 1972/73 nastąpiły duże zmiany w składzie osobowym szkoły. Na emeryturę odeszli: Czesław Sobieszek (dyrektor szkoły) i Janina Sobieszek. Funkcję dyrektora objął mgr Damian Szulecki. Przybyły do pracy dwie nowe nauczycielki: Elżbieta Szulecka (pracowała tu 3 lata) i Ewa Figurska (z męża Kakasi Imrene - od 1982 r.). Grono nauczycielskie liczyło 8 osób.

Do prowadzenia zajęć edukacyjnych przystosowano budynek po GNR (urząd przeniesiony został do Pionek), w którym uczyły się klasy młodsze - I i II.

Od 1972 r. uczniów obowiązywać zaczęło zmienne obuwie. Polakierowano podłogi - po raz pierwszy w dziejach szkoły. Do pracy przyjęto druga woźną - panią Marię Michalczyk.

11 VI 1973 r. dyrektor szkoły - Damian Szulecki - obronił pracę i zdobył tytuł doktora nauk historycznych. To był dla Suskowoli nie lada zaszczyt. Nikt w szkolnictwie i powiecie nie posiadał dotychczas tego tytułu.

ł

Od 1 XII 1973 r. w szkole zaczęło działać ognisko przedszkolne. Poprowadziły je panie: Salomea Pionka i Jadwiga Pyrgiel.

W lutym 1974 r. zakończono przebudowę piwnicy szkolnej, która została zamieniona w stołówkę. Postawiono dużą kuchnię, pomalowano ściany. Urząd Gminy przekazał na ten cel 30 tys. złotych. Wiele prac wykonali społecznie rodzice.

Wiosną 1974 r. uczniowie i ich rodzice wykonali społecznie wiele prac wokół szkoły. Wybudowano skocznię do skoku w dal i wzwyż. Przygotowano boisko do piłki siatkowej i ręcznej. Zainstalowano zrobione przez rodziców urządzenia, m.in. bramki do piłki ręcznej, masz do flagi. Obok szkoły powstał ogródek geograficzny i matematyczny.

W 1974 r. szkołę opuścił pan Jan Rojek - odszedł na emeryturę.

Do pracy przybyło dwie nauczycielki: Marta Fila i Wanda Derlatka (oddział przedszkolny).

W 1975 r. opuścił szkołę dotychczasowy dyrektor dr Damian Szulecki oraz jego żona.

Stanowisko dyrektora 21 sierpnia 1975 r. objęła Krystyna Abramowicz.

W tym samym roku zatrudnione zostały dwie nauczycielki: Alicja Kazubska (na 2 lata, prowadziła m.in. odział przedszkolny) i Teresa Emanowicz. Personel gospodarczy tworzyły: Irena Kiełbasa i Janina Michalczyk, a w przedszkolu Eufrozja Miękus.

W 1976 r. rozpoczęła pracę w Suskowoli Urszula Pyrka (z męża Zielińska), a w rok po niej do pracy w oddziale przedszkolnym przybyła Grażyna Furga (z męża Jankowicz).

Dnia 28 grudnia 1978 roku przybyła do pracy Ewa Baran (z męża Bladowska), która zginęła w wypadku samochodowym. Młodzież pożegnała ją 18 września 1980 r.

W 1980 r. rozpoczęła się rozbudowa budynku szkolnego - cztery małe sale w tzw. wnękach od podwórka.

Dnia 20 VIII 1980 r. przybyła do pracy Alicja Rutkowska, a po roku jej mąż Dariusz Struzik. W tym też roku przybywa do pracy Maryla Pieregończuk.

W roku szkolnym 1982/83 grono pedagogiczne liczyło 14 osób, w tym nowo zatrudnieni: Jadwiga Górska i Andrzej Kurek.

W roku szkolnym 1985/86 przybyły do pracy Barbara Woźniak, Izabela Buko, Anna Sawa, a w roku 1986 Alicja Piernik, Tomasz Kozieł, Dorota Jurek (z męża Jasiuk).

W roku szkolnym 1987/88 pracę rozpoczęła Bożena Ociesa, Małgorzata Pyrgiel (z męża Niemirska), Beata Dyczkowska, a roku 1989 Alicja Tęcza i Mariola Gębczyk.

W 1985 powstał Komitet Rozbudowy Szkoły w czynie społecznym. Prace trwały z przerwami. Dzięki władzom gminy Pionki, głównie wójtowi M. Molendowskiemu i M. Ziółkowi we wrześniu 1991 r. dobiegły do końca prace wykończeniowe w związku z rozbudowę szkoły.

Dobudowane skrzydło szkoły składa się z 4 sal lekcyjnych, podpiwniczenia i łazienek. Wykonano centralne ogrzewanie, podłączono gaz z sieci, a więc szkołę ogrzewa się gazem. Wymieniono podłogę na dolnym korytarzu i odnowiono go. Pomalowano pokój nauczycielski oraz wykonano oświetlenie placu szkolnego.

Dnia 15 X 1992 r. oddano nowy budynek do użytku. Na uroczystości święta Szkoły goszczono: pełnomocnika wojewody do spraw samorządu B. Marciniaka, władze gminy - wójta M. Molendowskiego, z-cę wójta M. Ziółka, przewodniczącego G.R. - Drelę, członka Zarządu Gminy - E. Marca, radnych, przewodniczących Rady Sołeckiej- Chylińską, L. Jurek, M. Podsiadłą, pracowników byłego Inspektoratu Oświaty w gminie - R. Śmietana, E. Kępa, A. Szczepanowską, M. Kmieciak, E. Siczek, K. Dębiec, pracowników Wydziału Zamiejscowego Oświaty i Wychowania - E. Bartulę, Magdzicką, B. Tukalską - Nielubowicz.

W roku szkolnym 1991/92 szkoła wzbogaciła się o nowe środki dydaktyczne typu: komputer, monitor, radiomagnetofon, telewizor kolorowy, odtwarzacz video z możliwością nagrywania, 19 kaset video do nagrywania audycji szkolnych, kamerę video. Urząd Gminy w Pionkach przekazał szkole zestaw instrumentów muzycznych.

W roku szkolnym 1992/93 kończono szatnię, która mieści się w podpiwniczeniu starej częci budynku szkoły.

Ponieważ w szkole brakowało sali gimnastycznej dyrektor, nauczyciele i mieszkańcy Suskowoli starali się o dalszą rozbudowę. W roku 1993 wykorzystując środki finansowe Funduszu Rozwoju Wsi zakupiono projekt i rozpoczęto prace ziemne pod budowę sali gimnastycznej. Budowa sali trwała aż cztery lata, co było spowodowane trudnościami finansowymi. Przy okazji budowy odnowiono też cały budynek szkoły, wykonano nową elewację. Szóstego listopada 1997r. odbyło się uroczyste otwarcie połączone z nadaniem szkole imienia.
Uroczystości rozpoczęto Mszą świętą celebrowaną przez biskupa Stefana Siczka. W czasie Mszy świętej poświęcony został nowy sztandar ufundowany dla szkoły przez pana Tadeusza Bogobowicza. Uczestnicy, a wśród nich wielu znakomitych gości: bp S. Siczek, wojewoda M. Szadkowski, Kurator Radomski K. Rutkowski, przewodniczący Sejmiku Samorządowego J. Bednarczyk, wójt gminy Pionki M. Ziółek, przewodniczący Rady Gminy B. Bator, wizytatorzy Kuratorium Oświaty, sekretarz gminy M. Broniszewski, księża dziekani K. Szary i S. Bujnowski, dyrektorzy szkół podstawowych i wiele osób związanych ze szkołą obecnie lub w przeszłości, udali się następnie do budynku szkoły, gdzie uroczyście przecięto wstęgę i otwarto salę gimnastyczną. Podczas tej uroczystości odczytano akt nadania szkole imienia Tadeusza Kościuszki.

 9 października 1998 r. zmarła długoletnia dyrektor szkoły Krystyna Abramowicz. Jej pogrzeb odbył się 11 października.

15 grudnia 1998 r. nowym dyrektorem szkoły została mgr Ewa Pałucka.

W roku szkolnym 1999/2000 rozpoczęło się wdrażanie reformy systemu edukacyjnego. W Suskowoli powołany został Publiczny Zespół Szkół, w skład którego weszła Publiczna Szkoła Podstawowa i nowo powstałe Publiczne Gimnazjum. Dyrektorem zespołu szkół została mgr Ewa Pałucka. Do gimnazjum uczęszczają czniowie, którzy ukończyli szkoły podstawowe w następujących miejscowościach: Suskowola, Sucha, Czarna i Laski.

Od roku szkolnego 2000/2001 uczniowie gimnazjum dojeżdżają do szkoły nowym szkolnym autobusem - pomarańczowym "Gimbusem".

Warunki nauki w szkole po powstaniu gimnazjum i przyjęciu dużej liczby uczniów znacznie się pogorszyły. Lekcje w szkole podstawowej trwały do godziny 17.00, mimo zaadaptowania na potrzeby placówki budynku sąsiadującego ze szkoół, a zajmowanego dawniej przez Gromadzką Radę Narodową, a później przez przedszkole.

     28 stycznia 2002 r. przeznaczono część placu szkolnego pod rozbudowę szkoły. W lutym wykonano fundamenty i rozpoczęto budowę. W ciągu półtora roku powstał nowoczesny budynek, który połączono z dotychczasowymi zabudowaniami. Wykonano nową elewację całej szkoły. Dobudowana część przeznaczona jest głównie dla uczniów gimnazjum. Znajduje się tu 7 sal lekcyjnych, pracownia komputerowa, sekretariat, gabinet dyrektora szkoły oraz pokój nauczycielski i nowocześnie urządzone łazienki. Budynek przystosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych.

trwa rozbudowa szkoły...

Pierwszego września 2003 r. uczniowie rozpoczęli naukę w nowym budynku, a 7 października tegoż roku odbyła się oficjalna uroczystość oddania go do użytku. Uroczystość rozpoczęła msza św. w kościele parafialnym w Suchej, której przewodniczył ks. Bp. Z. Zimowski. Następnie goście, nauczyciele, uczniowie i ich rodzice przybyli do budynku szkoły, gdzie uroczyście przecięto wstęgę i odbyła się dalsza część uroczystości.

(oprac. A.Olejarz, A.Tęcza, M.Niemirska, U.Wojciechowska)